گستره عقلانیت در پرتو وحیانیت

thesis
  • وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی
  • author محمد علی موسوی
  • adviser محمد ظاهر فهیمی
  • Number of pages: First 15 pages
  • publication year 1380
abstract

عقل اگرچه در قلمرو روابط انسان با خود، خدا، مردم و طبیعت، نیازی حیاتی و لازم به شمار می آید، و قلمرو شناخت و کارآیی آن نیز از حس فراتر می رود، اما نسبت به شهود قلبی و داده های وحیانی نارسا بوده، و با فقر ذاتی که دارد برای هدایت انسان کافی نیست. البته عقل و خرد در هماهنگی همه جانبه با وحی می تواند انسان را به سعادت و امنیت برساند. انسان ها در اصل برخورداری از عقل یکسان هستند، اما تعقل و خردورزی آن ها متفاوت است. معرفت، عمل نیک، درخواست از خدا و تجربه می تواند عقل انسانی را افزایش دهد. همچنین در اندیشه اسلامی به کسی خردمند گفته می شود که عقل را در تمام ابعادش به کار اندازد و پرورش دهد. بر این اساس، آنان که نسبت میان وحی و عقل را انکار می کنند، در حقیقت از معرفت وحی و عقل و ابعاد متنوع آن دو بی بهره هستند. عقل گاهی نقش زیربنایی را نسبت به دین ایفا می کند، و گاهی وسیله شناخت و ارتباط با خدا محسوب می شود. عقل در برخی موارد، نقش ملاک را عهده دار می شود، و در مواردی دیگر، جوهر و اصل دین شمرده می شود. اما در هر زمانی تلازم میان عقل و دین ثابت است. میزان بهره وری عقل از وحی، کشف و صدور حکم شرعی، و صدور فتوای محض عقلی و نسبت سنجی قضایای نقلی و شرعی می باشد. حجیت عقل ذاتی بوده، و فقهای شیعه برای استنباط حکم شرعی، در کنار کتاب و سنت همواره بر عقل تکیه کرده اند. بر اساس آموزه های اسلامی، ملازمه حکمی وسیعی میان عقل و نقل وجود دارد، تا جایی که صدور حکم یکی از آن دو، عین فتوای دیگر دانسته شده است. البته در حوزه ملاک احکام، توقیفی بودن احکام عبادات و مانند آن، عقل از توانایی کافی و لازم برخوردار نیست، و در این موارد، تنها اطاعت و فرمان برداری از شرع می تواند موجب نجات و راهنمایی عقل باشد.

First 15 pages

Signup for downloading 15 first pages

Already have an account?login

similar resources

گستره ملی آموزش عالی در پرتو فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی

در این پژوهش مباحث جهانی شدن، ‌نقش آموزشهای مبتنی بر فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی و تأثیر آنها بر آموزش عالی ایران بویژه آموزش از راه دور به روش کیفی بررسی شده است. منابعی که به این بررسی یاری رسانده اند، عبارتند از:  نوشته‌های مرتبط به سه حوزة‌ : جهانی شدن در پرتو فناوریهای ارتباطی و اطلاعاتی،‌ ضرورتهای تغییر در نظامهای آموزش عالی برای دسترسی همگان به این نوع آموزش ‌ و شرایط فعلی آموزش...

full text

گستره مشروعیت آزادی عمل قضایی در پرتو اصل حاکمیت قانون (مطالعه موردی پرونده های رابطه نامشروع)

گاه قاضی درباره مسئله ای حقوقی با دو یا چند پاسخ حقوقی مواجه می شود که هریک از پاسخ ها از نظر قانونی به یک میزان صحیحند. در چنین شرایطی قاضی نمی تواند تنها بر اساس فکت های پرونده ارزش صدق گزاره های حقوقی و به تبعِ آن پاسخ حقوقیِ صحیح را یافته و به وظیفه سنتی خود در تطبیق رفتار یا موقعیتی جزئی با یک قاعده حقوقی کلی (یعنی قیاس صوری یا استدلال استنتاجی) عمل کند؛ بلکه باید با اِعمال آزادی عمل و فرا رف...

full text

عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی: تاملی در نتایج سیاسی

 چه رابطه ای میان عقلانیت شیعی و عقلانیت ارتباطی می توان برگزار کرد که از یک سو پویایی تاریخی عقلانیت شیعی در شرایط سلطه عقلانیت مدرن بر جهان امروز تضمین گردد و از سوی دیگر چنین عقلانیتی با حفظ استقلال دینی خود بتواند در تعامل با عقلانیت های  تاریخی غیر دینی قرار گیرد.  به طور خاص دغدغه پژوهش این است که نتایج سازنده سیاسی هماهنگی عقلانیت شیعی با عقلانیت ارتباطی را مورد بحث قرار دهد. طی چندین گف...

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه جامعه المصطفی العالمیه - دانشکده الهیات و معارف اسلامی

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023